شمار زیادی از فعالان سیاسی فرهنگی،حقوق بشری و مدنی و روزنامه نگاران کُرد با انتشار بیانیه ای ضمن تأکید بر پیوندهای تاریخی،فرهنگی و اجتماعی دیرین مردم کُرد با دیگر ایرانیان ،هر گونه تلاش برای ایجاد اختلاف میان ایرانیان و رودر قرار دادن اقوام ایرانی را محکوم کرده اند.در میان امضا کنندگان بیانیه نام بسیاری از روشنفکران، نویسندگان  و فعالان کُرد از طیف های مختلف فرهنگی و سیاسی به چشم می خورد. امضای افرادی چون احسان هوشمند،ایرج قبادی،علی لیمویی،بابک معبدی ، خسروخان سلیمی،ابراهیم عبدالله زاده،حسن گل محمدی ،روح اله باقر آبادی،علی پرندین،علی غفاری،فرهاد نصیریان،لطیف عباس پناه،علی دانشور،نجات بهرامی،اشکان مسیبیان،حاج ابراهیم فتاحی،سامان منبری،سامان عابری،سلمان زندی،شهاب تجری،فرزاد پور مرادی،جمال پاکزاد،عبدالمجید طبیبی ،اصغر آقا میرزایی و محمد رضا عظیمی در پای بیانیه ثبت شده است.

بیانیه تعدادی از فعالان کُرد حوزه شمال غرب و غرب کشور

همه عالم تن است و ایران دل

هموطنان گرامی، ملّت بزرگ ایران

بدنبال اعمال تهدیدها و فشارهای بین المللی در خصوص اوضاع سیاسی، اجتماعی  وفرهنگی ایران و برخی سوءتدبیرهای داخلی در پاسداشت حقوق اساسی مردم ایران؛ طی روزهای اخیر و به دنبال انتشار پیمان نامه اتحاد میان دو شعبه از شعب متعدد سازمان های مسلح و نظامی دموکرات و کومله و نیز انتشار اطلاعیه ای به نام تعدادی از فعالان و نویسندگان کُرد در خصوص نفی تمامیت ارضی کشور ایران، جمعی از فعالان و شهروندان ایرانی کُرد، نکاتی برای تنویر افکار عمومی و تاکید بر پیوندهای عمیق و دیرین فرهنگی، اجتماعی و تاریخی میان همه شهروندان ایرانی و نفی هرگونه حرکت جدایی خواهانه و ضدایرانی، معروض میدارند.

ایرانیان عزیز

مردم کُرد، همچون دیگر هموطنان سهم بسیار برجسته و با اهمیتی در شکل گیری و شکوفایی تمدن ایران زمین ایفا کرده اند. پیشینه ی تاریخی روشن این دیار را میتوان از سنگ نوشته های حک شده بر سینه کوه های زاگرس تا صدای یکی از اسطوره های هُنر آواز ایران، استاد شهرام ناظری دید؛ آفرینش و انتشار آثار بی شمار هُنری،فکری،علمی و ادبی به زبان ملّی فارسی و با درونمایه ها و تعلقات تماما” میهن دوستانه و ایرانی ستایانه از سوی هنرمندان و شاعران و نویسندگان کُرد، گواه دیگری بر ایران دوستی این مردمان پاک نهاد است؛ کُردها در پاسداری از مرز و خانمان این دیار نقش برجسته و گسترده داشته اند ، ازایستادگی در جنگ چالدران و فتح هرات تا پاسداری و حفظ فرهنگ ایران با بزرگانی چون شیخ شهاب الدین سهروردی، شیخ اشراق احیاء کننده اسطوره¬های ایرانی در قالب حکمت اشراق، عبدالحمید بدیع الزمانی کردستانی استاد برجسته دانشگاه تهران و علی اصغر کردستانی ،این لیست را می توان با نام برجستگان دیگری آزین بست ؛ حسن کامکار موجب اعتلای موسیقی ایران و منطقه گردید، محمد قاضی و ابراهیم یونسی از پایه های اصلی ترجمه و ادبیات ایران شدند. بسیاری از بزرگان و صاحب منصبان کُرد بر ریشه ایرانی و حفظ فرهنگ و بوم خود تکیه داشته اند، یا والی نشین اردلان که نسب خود را به ساسانیان می رساند. کمااینکه عزیز خان مکری، امیرنظام گروسی و یارمحمد خان کرمانشاهی  و صدها و هزاران کُرد دیگراز جمله نخبگان کُردزبانی هستند که با جان و هستی خود برای آزادی و اعتلای ایران و ایرانی از دوران قاجار و مشروطیت  تاکنون کوشیدند؛ در این لیست بی پایان می توان برجستگان اهل این دیار دیگری را مثال زد ، بنیانگذار نیروی دریایی نوین ایران، دریاسالار شهید غلام علی بایندر و برادر رشیدش ناوسروان شهید یداالله بایندر از آن جمله است که در دوران هجوم متفقین به ایران، در جنوب و شمال کشور، جان خود را فدای استقلال ایران کردند. علی خان حبیبی در سقز  و منطقه تیلکوه برابر دفع شررات محمد رشیدخان جان خود را فدا کرد. دکتر کریم سنجابی و زنگنه یاران وفادار شادروان دکتر مصدق در جریان فعالیتهای ملّی بودند . به استاد شهید کامران نجات اللهی هم بایداشاره کرد که، در کوران مبارزات آزادیخواهانه مردم ایران در انقلاب ۱۳۵۷ هستی خود را پیش کش آزادی کهن دیارمان، ایران کرد. هزاران شهید دوران جنگ عراق با ایران هم، میثاق خونین و مکرر مردمان این دیار، در دفاع از تمامیت ارضی این مرز و بوم و سرزمین مادری¬مان، ایران است. هنوز زخم های بمباران شیمیایی  بر تن و جسم مردم کُرد در سردشت و زرده و مریوان  و حلبچه عراق جراحت وارد می کند در حالیکه در همان زمان بمباران شیمیایی منطقه ی کُرد نشین، احزابی با صدام داد و ستد داشتند و به تکذیب بمباران شیمیایی می پرداختند.

هموطنان آزاده

در دوره هایی از تاریخ معاصر و البته با دخالت دولت های منطقه ای و فرا منطقه ای، سلسله حوادثی در برخی از مناطق کشور از جمله در بخشی از مناطق کُردنشین روی داد که نتیجه آن تحمیل هزینه های بسیار سنگین توسعه ای ،سیاسی ،مالی و جانی بر مردم منطقه و سایر هموطنان بود. تلفات چندین هزار نفری ناشی از درگیری های نظامی گروه های کُرد و غیر کُرد مستقر در حوزه مناطق کُردنشین در دهه اول انقلاب و بقای آثار دیرپای آن حتی تا امروز و عقب ماندگی چشمگیر از قافله آبادانی و سازندگی کشور برای سال های متمادی نمونه ای از این خسارات سنگین است که چندین نسل باید تاوان آن نابخردی ها را پس بدهند؛ آیا گروه هایی با نام های رنگارنگی چون دموکرات، کومله و … که با حضور و فعالیت مسلحانه و نظامی  خود در منطقه  جز ترویج خشونت و نفرت و خونریزی ثمره دیگری برای حرکت دمکراسی خواهانه وحق طلبی مردم ایران نداشته اند وسهم غیرقابل انکاری در ایجاد خسارات بزرگ انسانی، اجتماعی، فرهنگی و توسعه‌ای داشته‌اند، میتوانند مدعی دفاع از حقوق بشر و برآورده کردن منافع همه ایرانیان و بویژه اهالی  حوزه های کُرد نشین غرب ایران با تمام تنوع و کثرت فرهنگی،مذهبی و زبانی آن باشند؟ هر کسی با تاریخ ایران و کُردانش آشنا باشد بخوبی به این نکته واقف است که تاریخ کُرد و ایران از هم جدا نیست و عناصر فرهنگ کُردی مانند جشن بزرگ نوروز جزیی از مجموعه فرهنگ ایرانی است، مگر بی اطلاعان یا دشمنان آزادی و آسایش  مردم منطقه و ایران زمین.

ما امضاء کنندگان این بیانیه، ضمن اعتقاد و التزام به دموکراسی، اصول حقوق بشر و توسعه پایدار در همه نقاط ایران، انزجار خود را از اصوات گاه و به گاه و تحرکات تجزیه طلبانه گروه اندکی که منافع باندی، سیاسی و طایفه ای خود را به منافع ملی همه ایرانیان ترجیح میدهند، ابراز میداریم و بر این اعتقادیم که حقوق پایمال شده همه ایرانیان و از جمله مسائل و مشکلات حوزه های کُرد نشین غرب ایران، با اتخاذ روش های دموکراتیک، مدنی، به دور از خشونت و با رعایت حقوق بشر و تمسک به قانون چه از سوی مردم و گروه‌های سیاسی و چه از سوی نهادهای حکومتی در چارچوب حفظ استقلال،همبستگی ملّی ، یکپارچگی و تمامیت ارضی کشور، دست یافتنی خواهد بود و هرگونه تلاش در راستای ایجاد ناامنی،بی اعتمادی ،خشونت و بی ثباتی در ایران و درمنطقه را محکوم می کنیم. سده های پیش  شاعر کُردتبار، نظامی گنجوی  چه زیبا سرود:

همه عالم تن است و ایران دل           نیست گوینده زین قیاس خجل

چونکه ایران دل زمین باشد               دل ز تن به بود یقین باشد

میانگیز فتنه میافروز کین                   خرابی میاور در ایران زمین

با سپاس از تمامی هم میهنان گرامی

برای مشاهده اسامی به ادامه مطلب بروید

جنگ 8 ساله ایران و عراق در طول دهه 1980 پس از جنگ ویتنام عنوان طولانی ترین نبرد نظامی قرن بیستم را با خود یدک می کشد. جنگ خونبار و پرهزینه ای که با حمله نیروهای ارتش تحت امر صدام حسین به ایران تحمیل و برای مدت هشت سال ادامه پیدا کرد. جنگ مذکور علاوه بر هزینه ها، خرابی ها و تاثیرات منفی دیگری که بر دو کشور نهاد پیامدها و نتایج مختلفی را نیز در منطقه خلیج فارس و حتی بر برخی معادلات نظام بین الملل بدنبال داشت. یکی از تاثیرات جنگ مذکور، احیای جنبش ملی گرای کُردهای عراقی بود. جنبش مذکور که پیش از وقوع انقلاب اسلامی در دوران افول و حضیض شدید خود به سر می برد؛ با وقوع درگیری بین دو کشور همسایه توانست با قرار گرفتن در کنار ایران در سایه حمایت های جمهوری اسلامی یکبار دیگر خود را تقویت و احیا کند.

وضعیت کُردهای عراقی در پیش از جنگ ایران و عراق

کُردهای عراقی که از همان بدو تاسیس کشور عراق در دهه 1920 ساز مخالفت خود را با این تقسیم بندی متاثر از منابع بریتانیا و فرانسه با انجام شورش های مسلحانه متعدد نواخته بودند در طول قرن گذشته دوران پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته بودند. از دهه 1960 که ملامصطفی بارزانی به رهبر بلامنازع جنبش کُردهای عراقی تبدیل شد این جنبش در برابر دولت مرکزی عراق دست به انجام پنج جنگ عمده زد. جنگ هایی که اولین آنها از 1961 آغاز شد و آخرین آنها تا 1975 ادامه پیدا کرد. در این بین روابط تنش آلود ایران پادشاهی و دولت عراق با قدرت گیری بعثی ها در دهه 1960 تنش بیشتری به خود دید به نحوی که ایران سعی کرد با کمک کُردهای عراقی فشار بیشتری بر دولت مرکزی عراق وارد سازد. در همین راستا در اواخر دهه 1960 ایرانی ها اقدام به نزدیکی بیش از پیش با کُردهای عراقی کردند و در سایه چراغ سبز ایالات متحده آمریکا کمک ها و پشتیبانی های قابل توجه مالی، نظامی، سازمانی و ... خود را سرازیر کوهستان های شمال عراق و جنبش ملامصطفی کردند.

تقویت جایگاه کُردها در عراق و گسترده تر شدن جنبش آنها در کنار حمایت های تاثیر گذار ایران از آنها باعث شد تا دولت بعثی با ارسال پیام هایی به طرف ایرانی از آمادگی خود برای حل مشکلات مرزی و ... خبر دهد. در فاصله کوتاهی «هواری بومدین» رئیس جمهوری الجزایر در حاشیه کنفرانس سران کشورهای عضو اوپک زمینه ساز ملاقات محمدرضا شاه پهلوی با صدام حسین معاون وقت رئیس جمهوری عراق شد. این ملاقات نیز در زمان کوتاه تری به توافق و امضای معاهده 1975 الجزایر منجر شد.

معاهده الجزایر دارای دو بخش اصلی و فرعی بود که بخش اصلی آن برای ایران پر اهمیت بود و بخش فرعی اش اهمیتی حیاتی برای عراقی ها داشت. بر اساس بخش اصلی معاهده عراقی ها پذیرفتند تا نظر ایران (بر اساس حقوق بین الملل و رویه های حقوقی بین المللی حاکم بر رودخانه های مرزی) در خصوص مبنا قرار دادن خط تالوگ در رودخانه اروند رود (شط العرب) به عنوان مرز آبی دو کشور حاکم شود و در عوض در بخش فرعی آن دو طرف (بویژه طرف ایرانی) متعهد شدند که با رعایت حُسن همجواری مانع از فعالیت های گروههای اخلال گر بر ضد دولت های مرکز یکدیگر شوند.

کُردها کارتی در دستان شاه ایران

بدین ترتیب شاه ایران توانست با استفاده از کارت کُردها عراقی ها را وادار کند تا یکی از مهمترین چالش های اساسی مرزی خود با همسایه شرقی را طبق نظر ایران پایان دهند. امری که در رسانه های منطقه ای و بین المللی در آن زمان یک پیروزی تاریخی برای ایران و شکستی برای عراق محسوب می شد. اما شاه برای کسب این پیروزی ناچار بود از حمایت از کُردها که تا پیش از معاهده الجزایر آنها را «برادران آریایی» خود می خواند، دست کشیده و به آنها پشت کند و در عمل هم این کار را کرد. بدین ترتیب جنبش کردهای عراقی که در اوایل دهه 1970 به شدت به کمک های مختلف ایرانی ها وابسته شده بودند خود را کاملاً تنها و بدون حامی یافتند و رهبران حزب دموکرات چاره را تنها در اعلام ختم مخاصمه و پذیرش شرایط سخت دولت عراق دیدند!

گذاردن اسلحه روی زمین، تسلیم شدن صدها پیشمرگ به ارتش عراق، تبعید دهها هزار نفری گروههای دیگر از پیشمرگان به خارج از کشور، بسته شدن مرز ایران و عراق، ایجاد خفقان شدن امنیتی –پلیسی در کردستان عراق، انشقاق در صف رهبران کُرد، از دست رفتن موقعیت رهبری کاریزماتیک ملامصطفی بارزانی، تشدید سیاست های ترعیب، ترحیل و زمین سوخته در کردستان و فروکش همه جانبه جنبش ملی گرای کُردهای عراقی از جمله پیامدهای معاهده الجزایر بود که نصیب کُردهای عراقی شد.

انقلاب اسلامی و ناآرامی های کردستان ایران

اما همچنان که ارتباط مستقیمی میان افول جنبش کردهای عراقی با سیاست خارجی شاه وجود داشت می توان ارتباط مستقیم دیگری نیز در رابطه با احیای جنبش مذکور بر اثر تحولات داخلی و سپس منطقه ای مرتبط با ایران در فردای پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیدا نمود.

طی سالهای 1975 تا 1979 شاه بصورت سختگیرانه ای مفاد معاهده الجزایر در خصوص کردها را اجرا و عملی کرد وی گروههای آواره کُرد را در گروههای چند ده و چند صد نفری در مناطق عمدتاً غیر کُردنشین ایران اسکان داد و ساواک و دیگر نیروهای امنیتی به شدت مانع از هر گونه فعالیت و تحرک پیشمرگان و کادر رهبری سیاسی حزب در ایران می شدند. اما وقوع انقلاب اسلامی و در فاصله بسیار کوتاهی وقوع ناآرامی ها در کردستان ایران تبدیل به بهانه ای شد تا اعضای قیاده موقت (کادر رهبری جانشین ملامصطفی بارزانی) از شورای انقلاب بخواهند تا با مسلح شدن و سازماندهی مجدد آنها جهت آرام کردن شمال غرب و غرب ایران موافقت کند. این مساله تا حدی باعث شد تا کُردهای عراقی از پراکندگی و وضعیت بی تحرکی خارج شوند و یکبار دیگر خود را در مجاورت مرزهای ایران و عراق ببینند.

کُردها و جنگ ایران و عراق

هرچند صدام و کادر رهبری حزب بعث از سرنگونی حکومت شاه خرسند بوده و پیام های تبریکی را هم به رهبران انقلاب اسلامی ارسال کردند اما این روابط به مثابه یک بهار بسیار زودگذر در روابط ایران و عراق بود. جاه طلبی های منطقه ای صدام، تنگناهای ژئوپلتیک عراق، رقابت منطقه ایش با ایران، تاکید انقلابیون ایرانی بر صدور انقلاب در دیگر کشورهای اسلامی از جمله عراق و وضعیت آشفته سیاسی –امنیتی ایران در بدو انقلاب باعث شد تا رهبر عراق با الگوگیری از سبک حمله اسرائیلی ها (در جنگ شش روزه 1967) فرمان حمله همه جانبه ای علیه ایران را صادر کند. حمله ای که صدام از آن با نام قادسیه ثانی یاد می کرد اما این جنگ برای رهبر عراق به مانند قادسیه بود و نه به مانند جنگ شش روزه با یک پیروزی سریع و آسان همراه بود.

کردستان؛ جبهه شمالی جنگ ایران و عراق

در طول جنگ ایران و عراق تمامی مرزهای دو طرف درگیر بود و سه جبهه اصلی بنامهای جبهه های جنوبی، میانی و شمالی شکل گرفت. جبهه جنوبی هم خوزستان ایران را از بصره عراق جدا می ساخت در طول کل دوره جنگ، میدان اصلی نبرد محسوب می شد. اما در اواسط جنگ با توجه به تعادلی که در این جبهه ایجاد شد و عدم توان یکی از آنها برای چیرگی بر دیگری، فرماندهان ارشد ایران گشایش و تقویت جبهه شمالی را بنا به دلایل مختلفی همچون تمرکز زدایی از عراقی ها در جبهه جنوب و آسیب پذیر بودن آنها در شمال در پیش گرفتند.

از ابتدای جنگ ایران و عراق، حزب دموکرات کردستان عراق تحت رهبری قیاده موقت (ادریس و مسعود بارزانی و تنی چند از رهبران دیگر حزب) از سوی ایران مسلح شدند و به شیوه های مختلفی از جمله نبردهای پارتیزانی، شناسایی مناطق استراتژیک در شمال عراق و ... با نیروهای نظامی ایران همکاری می کردند. اما از اواسط جنگ و اهمیت یافتن جبهه شمالی برای ایران شاهد آن هستیم که دیگر حزب عمده کُرد یعنی اتحادیه میهنی کردستان عراق که رابطه دوستانه ای با حزب دموکرات نداشت پس از ناامید شدن از وعده های صدام به ایران نزدیک می شود. دولت سوریه که آن زمان حافظ اسد رئیس جمهورش بود به واسطه بهبود رابطه ایران و اتحادیه میهنی تبدیل شد.

تاسیس قرارگاه رمضان

در حدفاصل سالهای 1984 تا 1985 ایران برای سازماندهی هرچه بهتر جبهه شمال و بهره وری از توانمندی های احزاب کُرد در شهر کرمانشاه «قرارگاه رمضان» را تاسیس نمود. این قرارگاه به ستاد فرماندهی جبهه شمال تبدیل شد و رابط اصلی کُردهای عراقی با ایران شد. مهمترین اهداف قرارگاه مذکور انجام برنامه ریزی برای رخنه در مناطق مهم شمال عراق در استانهای سلیمانیه، اربیل، دهوک، دیالی، کرکوک و موصل با همکاری و همراهی کُردهای عراقی بود.

در این برهه عمده عملیاتهایی که در استانهای موصل، دهوک و اربیل انجام شد حزب دموکرات کردستان عراق گروه مشارکت کننده با رزمندگان ایران بود. اما در عملیات های مربوط به استان های سلیمانیه، دیالی و کرکوک این حزب اتحادیه میهنی بود که مشارکت فعال تری ایفا می کرد. چرا که مناطق مذکور از دیر باز خاستگاههای اصلی هریک از دو حزب مذکور و منطقه نفوذ اختصاصی شان محسوب می شد.

اهمیت شهرهایی همچون سلیمانیه و کرکوک و نزدیک تر بودن آنها به عمق استراتژیک و ضربه پذیر عراق باعث شد تا کم کم در اواخر جنگ پیوندها و ارتباطات ایران با اتحادیه میهنی بیش از پیش شود. جدای از این عامل ژئوپلتیکی، می بایست به دیپلماسی فعالانه تر این حزب تحت رهبری جلال طالبانی نیز اشاره کرد.

احیای دوباره جنبش کُردهای عراقی

هرچند در اواخر جنگ ایران و عراق، دولت عراق اقدام به انجام سلسله عملیات هایی تحت عنوان انفال (حدفاصل سال های 1987- 1989) کرد و در یکی از آنها با فرماندهی علی حسن المجید (علی شیمیایی) اقدام به بمباران شیمیایی حلبچه کرد و مجموعاً بیش از 182 هزار کُرد (طبق آمار رسمی حکومت اقلیم کردستان عراق) را در این عملیات ها کشد؛ اما باید گفت جنبش به شدت ضعیف و افول یافته کُردهای عراقی طی این جنگ یکبار دیگر فرصت یافت تا خود را بازسازی کرده و علیه دولت مرکزی عراق یکبار دیگر قد علم کند.

خروج از تبعید و بازگشت به کردستان عراق، انجام دهها عملیات پارتیزانی مستقل، همراهی با نیروهای ایرانی در عملیات های مختلف و مهم، از بین بردن بسیاری از استحکامات و مراکز نظامی و امنیتی عراق در کردستان عراق، یافتن حامیان قابل توجه منطقه ای از جمله ایران، سوریه و تا حدودی لیبی، بین المللی شدن مساله کُردهای عراق، تاسیس احزاب جدید (از جمله حزب های اسلامگرای کُرد)، به چالش کشیده شدن مجدد قدرت، نفوذ و حضور دولت مرکزی عراق در استان های کردنشین و ... از جمله مسائل، عوامل و فاکتورهای ثابت کننده احیای مجدد این جنبش در عراق است.

در حقیقت می توان سازماندهی مجدد نیروها و احزاب کُرد و تضعیف اساسی ارتش عراق طی جنگ فرسایشی اش با ایران از جمله عوامل زمینه ساز قدرت گیری کُردها در عراق طی دهه های 1990 و 2000 (تا به امروز) بوده است. لذا می بایست وقوع جنگ ایران و عراق برای کُردهای عراق را یک فرصت تاریخی برای آنان به شمار آورد که توانستند در خلال آن توانستند در یک مقطع بسیار مهم تاریخی یکبار دیگر جنبش خود در عراق را زنده کرده و به حرکت وادارند.

*لازم به ذکر است به زودی کتابی در همین زمینه از نویسنده مقاله با همکاری مرکز اسناد دفاع مقدس منتشر و به دست علاقمندان خواهد رسید.

این مطلب را بدون هیچگونه دخل و تصرفی از وبلاگ آقای اردشیر پشنگ گرفته و منتشر نمودیم:

http://ardeshir58.persianblog.ir/post/468/

دیارونادیار:همانطور که در مطالب پیشین سایت به اطلاع خوانندگان محترم رسید، کنگره 15 حزب دمکرات کردستان ایران که تا ساعات حدود 2:30 بامداد روز جمعه 14 مهرماه به طول انجامید سرانجام با انتخاباتی مهندسی شده از جانب شخص مصطفی هجری به پابان رسید. از آن روز شاهد سیل ارسال خبر های مختلف از حواشی کنگره از جانب خوانندگان محترم سایت و شرکت کنندگان در کنگره هستیم که دیار و نادیار بر خود فرض می داند به جهت اطلاع رسانی شفاف، در اسرع وقت این حواشی را بازتاب دهد! در این قسمت توجه شما خوانندگان محترم را به سومین بخش از اخبار حواشی کنگره جلب می نماییم!

 1-   دکتر عبدولا حجاب، ابراهیم لاجانی و محی الدین پالانی  به علت بالا گرفتن اختلافات، اهانت های مکرر و نقض قوانین از جانب هجری و طیف شمال عراق و در مخالفت با طرح مهندسی شده هجری در انتصاب اعضای کمیته خارج به عنوان اعضای کمیته مرکزی و علی البدل، دو روز پیش از پایان کنگره، کنگره را ترک و تحریم نمودند. بنابراین آمار کسانی که در کنگره حق رأی داشتند، عملاً به 139 نفر رسیده است.

2-   بیشترین تعداد آراء مربوط به حسن شرفی با 115 رأی بوده و پس از او هجری با 113رأی نفر دوم، چکو رحیمی با 110رأی نفر سوم، رامبد لطف پوری با 93 رأی نفر چهارم! عمر غلامعلی، رستم جهانگیری، کاوه جوانمردی و تیمور مصطفائی هر یک با 88 رأی در رتبه های بعدی قرار گرفتند!

3-   آراء دو نفر بسیار جالب است : کاوه بهرامی با 79 رأی و محمد نظیف قادری با 70 رأی آخرین نفری بود که با تقلب یک رأی در دور اول انتخاب شد. فکرش را بکنید! علی رغم اینکه شرکت کنندگان در کنگره دست چین شده هجری، نظیف قادری و بهرامی بودند، حمه نظیف یعنی عضو دفتر سیاسی و کسی که ادعای دبیر کلی داشت، با تقلب در مرحله اول رأی آورده و به عنوان آخرین نفر انتخاب شد. نکته جالب دوم اینکه رامبد لطف پوری در رتبه چهارم و بیش از کاوه بهرامی رأی آورده است. از این پس باید او هوای کاوه را داشته باشد.

4-   سوال این است آیا این ترکیب دفتر سیاسی به حق است : حمه نظیف 70رأی؟ تیمور88 رأی؟ به نظر دیار و نادیار جای افرادی نظیر رامبد لطف پوری با 93 رأی یا حداقل چکو رحیمی با 110 رأی در دفتر سیاسی خالی است!

5-      به نظر شما دبیرکلی حق کیست؟ مصطفی هجری با 113 رأی یا حسن شرفی با 115 رأی؟

6-   علی رغم شعارهای حزب در خصوص حقوق زنان تنها 6% شرکت کنندگان در کنگره را زنان تشکیل می دادند. تعداد آنها در کمیته مرکزی را که خودتان بهتر می دانید!

7-    سال های گذشته راپورت کنگره را ملاعبداله حسن زاده تهیه می کرد، دوره قبلی کنگره 14 به علت انشعاب و از طرفی بیسواد بودن هجری و دیگر اعضای دفتر سیاسی، راپورت کنگره را کریم پرویزی و عرفان رهنمون تهیه کردند! اما بشنوید که اینبار که در کمال ناباوری و سرافکندگی و برای اینکه اختلاف ایجاد نشود و گزک دست کریم پرویزی ندهند و آقایان قادری و بهرامی با کریم پرویزی مخالف بودند، به علت پیدا نشدن فرد با سواد و مورد قبول در حزب راپورت کنگره ابتدا توسط میرو علیار تهیه و سپس با همکاری بهزاد خوشحالی و یکی از اعضای کومله مهتدی تهیه و تکمیل شده و برای اینکه گند کار بالا نیاید در شب قبل از برگزاری میان اعضا تقسیم شد در صورتی که می بایست حداقل 72 ساعت قبل از کنگره تقدیم اعضا می شد. این امر اعتراض همگان را در پی داشته است. آری راپورت کمیته مرکزی حزب دمکرات با ادعای بیش از 60 سال سابقه توسط کومله تهیه می شود!!!

هاوار بازیان:وەڵامی ئەو پرسیارە لای ئەوانەی ئەندامی حزبی دیموكرات بوونە یان ئێستەش بەجۆرێك پێوەندییان بەحزبەوە هەیە جیاوازە لەگەڵ ئەوانەی هەر لە دوورەوە سەیری رووداوەكان دەكەن كە بەشێكیان چاودێریی ئاڵوگۆڕەكانن و لەم قۆناخەدا بۆ هەندێكیشیان گرینگ نییە رێبەرەكان كێن. لێرەدا زۆر بەكورتی ئاماژە دەكرێ بەوەی هەڵبژاردنەوەی سێیەمجاری مستەفا هیجری وەك سكرتێری گشتیی حزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران لە كۆنگرەی 15ی ئەو حزبەدا كە دوێنێ بەكۆتا هات، تێكەڵەیەكە لە 2 شتی سەرەكی:
1. رێبەرایەتیی حزب لەماوەی رابردوودا خەمسارد بووە لەوەی گرینگیی زیاتر بە پەروەردەكردنی رێبەرانی گەنج بدات، بەشێوەیەك كە لە كۆی 25 ئەندامەكەی ئەمجارەی كۆمیتەی ناوەندیشدا تەنیا ناوی چەند كەسێك دەبینرێ كە نوێنەری بیری نوێن كە ئەوانیش پێشتر لە تەوژمی كۆنەكانی تردا كارایییان لاواز بووە جگە لەوەی بەگشتی رێگەی گەیشتن بە دەفتەری سیاسییان لێ بەربەست كراوە، بەو شێوەیە كۆمیتەی ناوەندی بووەتە پاشخانێك بۆ حاواندن و چاونووساندنی گەنجان تا بەهۆیەوە درووشمی پێگەیاندی رێبەری گەنج تا رادەیەك بەكردەوە بكرێ، بەڵام لە راستیدا ئەوە سەرقاڵكردنی گەنجە نەك پێگەیاندن، چونكە ئەگەر نیازی حزب پێگەیاندنی رێبەر بووایە ئەوە حزبێك كە باسی دیموكراسی دەكا و بەڵێنی پەروەردەی رێبەری گەنجی داوە و بۆ ئەو مەبەستە چەندان گەنجی ئەمڕۆ و دوێنێی راكێشی خۆی كردووەتەوە، پێویست بوو سوود لە دەرفەتی كۆنگرە وەربگرێ و ئەو رێبەرانەی باسیان دەكا بیانخاتە بەر مەیدان تا لانیكەم 2 سوودیان لێوەربگرێ، یەكەم ئەوەی راستگۆیی خۆی بۆ هەمووان بسەلمێنێ(یانی له راستیدا نه یان سه لماندووه!) و دووەمیش لە رێبازی دیموكراسییەتی خۆی لانەدا بەتایبەت كە ناوی حزبی دیموكراتە(یانی حدکا هه ر ناوی دیموكراسییەتی له سه ر ماوه و هیچی تر!). ئەو حزبەی پێشتر لەرێگەی دەنگی كۆنگرەی دیموكراتەكانەوە بڕیاری دابوو ماوەی سكرتێری گشتی تەنیا 2 دەورە بێ. واتە دەتوانین بڵێین راست نەبوونی رێبەرایەتیی حزب لەگەڵ رای گشتی و لەوانە گەنجان بۆ پەروەردەكردن و رێگەدانایان لە ماوەی چەند ساڵی رابردوودا هۆیەكی سەرەكییە لەوەی ئەمڕۆ حزبێك كە ناسنامەكەی دیموكراسییە پێشێلی ئەو ئەسلە بكات و بەبیانووی نەبوونی كەس و نوخبەی شیاوتر، دیسان پەنا بۆ دانانی رێبەرێك بباتەوە كە بەپێی بنەماكانی دیموكراسی لەڕووی یاسایییەوە (نەك كەسایەتی) پەسند نییە و دەچێتەوە خانەی دیكتاتۆری خۆماڵی.
2. مستەفا هیجری و تەنانەت ئەوانەی دەوروبەریان گرتووە، ئەوەندەی شانازی بەتوندبوونی كەسایەتی و "سام"ی ئەو رێبەرە دیموكراتە دەكەن، زۆر كەمتر شانازیان كردووە بەوەی وەك كەسێكی دیموكرات و خاوەن بڕوا بەدیموكراسی بجووڵێنەوە. فەرامۆشیان كردووە رۆژهەڵاتی كوردستان ژێردەستەی نەبوونی دیموكراسییە نەك خەڵكی تووڕە و بەزاكوون، هەروەها هەموو سكرتێرەكانی مێژووی حزبی دیموكرات بەهۆی پاشگری دیموكراتەوە مەزن و ناودار بوونە كە نابێ ئەو دیموكراسییە پشتگوێ بخرێ. ئەگەریش ئەوانەی شوێنكەوتووی هەر كەسێكی دیاریكراو دەبن لە راستیدا ئەوانە پێناسەیەكی دیكە هەڵدەگرن وەك ئەوەی لە ئایندا بە شوێنكەوتوو و ئەهلی تەریقەت ناوزەد دەكرێن. ئەو جۆرە بیركردنەوانە ترسناكن و پردێكن كە دیموكراسی بەرەو دیكتاتۆریەت دەپەڕێننەوە، چونكە دیموكراسیی راستەقینە كەسەكان دەخاتە خزمەت كەسەكان نەك تەنیا یەك كەس، تێیدا بڕوای بە بنەماكانی دیموكراسی هەیە و كەس بەتەنیا بوونی نییە.
حزبێك كە لە رێگەی دیموكراسی و رێزگرتن لە كەرامەتی گەلی كورد لە رۆژهەڵاتدا هەزاران قوربانی داوە و هیچ كەسی خاوەن ویژدان ناتوانێ حاشا لەوە بكا، ئەمڕۆ ئەگەر پێی وایە ناتوانێ بەپێی دیموكراسی بجووڵێتەوە و بەرگری لە ناوەكەی خۆی بكا، زۆر باشتر وایە خەڵك لەوە ئاگەدار بكاتەوە، ئەگینا دیسان ئەوە هەڵخەڵەتاندنی گشتییە كە بەناوی دیموكراسی پێشوازی لە دیكتاتۆری بكەی.
بەڵام ئەوانەی هەر خێرا وەڵامی مانشێتی سەرەكیی ئەم نووسینە دەدەنەوە و دەڵێن "لە مستەفا هیجری شیاوترمان تێدا نەبوو"، و بەوناوە بەرگری لە پێشێلكردنی دیموكراسی دەكەن و دوور نییە لە باسێكی سیاسیدا ئاماژە بە دیموكراسییەتی ئەمریكا و فەرەنسا و وڵاتانی تری خاوەن دیموكراسی بكەن، لە هەمووان بێ ئاگاترن، چونكە ناپرسن بۆچی حزبێكی هەڵوەدای دیموكراسی ناتوانێ لە ماوەی دەیان ساڵدا كەسێك لە دەفتەر سیاسی یان كۆمیتە ناوەندی پەروەردە بكا تا بتوانێ ئەركی سكرتێری پێ بسپێرێ؟ بەڕاستی حزبێك بەو تایبەتمەندییانەوە چۆن دەتوانی دواتر پارچەیەكی 7 ملیۆنی لە كوردستان پێ بسپێری؟ ئایا هەموو بەرهەمی حزبی دیموكرات و شیاوبوون بۆ رێبەری گشتی لە ماوەی 66 ساڵی رابردوودا تەنیا رێبەرانێكی گەورەی وەك عەبدوڵا ئیسحاقی، قاسملوو، شەڕەفكەندی، عەبدوڵا حەسەنزادە، مستەفا هیجری و خالید عەزیزی بووە؟ ئایا كارگەی پەروەردەی حزب وەستاوە؟ یان خاوەن كارگە بڕوای بە بەرهەمی نوێ نەماوە؟ وەڵامی ئەو پرسیارانە دەبێ بدرێنەوە.

هه ر وه کوو هه مومان ئاگادارین،مسته فای هیجری له کۆنگرەی پانزدەهی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران دا بۆجاری سێهه م!!! بووه سکرتێری حدکا و کاک مسته فا لە جێژنی کۆتایی هاتنی کۆنگرەی پانزدەهەمدا ده ڵێت: "ئێمه‌ ده‌بێ‌ به‌رنامه‌ی سه‌رده‌میانه‌مان که‌ ویست و چاوه‌ڕوانیی کۆمه‌ڵانی خه‌ڵکی کوردستانی ئێرانه، هه‌بێت و به‌ ره‌خنه‌گرتن له‌ خۆمان، ده‌روازه‌یه‌کی به‌ره‌وڕووی کۆمه‌ڵانی خه‌ڵکی کوردستانی ئێران بکه‌ینه‌وه. حیزب ئه‌گه‌ر ره‌خنه‌ و ره‌خنه‌ له‌ خۆگرتن قه‌بووڵ ده‌کات به‌و مانایه‌یه‌ که‌ هه‌م له‌ نێو حیزب و‌ هه‌میش له‌ ده‌ره‌وه‌ی حیزب بیروڕای جیاواز قه‌بووڵ ده‌کات".

هاورێیانی ئازیزم ئاخۆ ئێمه مانای "دێموکراسی" و "ره‌خنه‌گرتن" و "ره‌خنه‌گرتن له خۆمان" و "به‌رنامه‌ی سه‌رده‌میانه‌مان" خراپ حالی بوبێ یان...یان هیجری ئه م شتانه تێنه گه یشت بێ؟!

باشه با له به ر پرسانی حدکا بپرسین:کاکی من هه ر مسته فای هیجریتان هه یه بۆسکرتێری یان که س و که سانێکی تریش هه ن به ڵام ئه وان بۆیان نییه برۆنه ناو کۆنگره و کۆمیته ی ناوه ندی؟!

ئه رێ پێم نالێن:کوانێ مافی ژن له ناو حیزبه که تان؟ئایا ئه وه نده ی به ژن هه ل ده لین ئه وه نده ش مافتان بو داناوه؟؟؟

راستییه که ی ئاوایایه:دێموکراسی له ناو حدکا ئه م جۆره یه که یه کێک وه ک هیجری مانای پێ ده دا جا هه رچۆن پێی خۆش بێ ئاوا...

بعد از امضای توافقنامه اخیر بین دوحزب دمکرات(حدکا) و کومله(مهتدی) حرفها و حدیثهای بسیاری در مورد این توافقنامه بیان شد؛خیلی ها درصدد دفاع از این توافق برآمدند و خیلی های دیگر آن را به نقد کشیدند.برخی،ادعای بیان شده از طرف این دو حزب را مبنی بر "اساسی ترین بودن حدکا و کومله مهتدی بعنوان جریان اپوزسیون کُردستان"را بی ارزش و بی پایه دانسته و آن را رد کردند(مانند خالد عزیزی)وبعضی ها هم...

اما شاید خواندنی ترین و در عین حال واقعی ترین مطلب در مورد این قضیه-لااقل به نظر نگارنده این سطور-مربوط به آقای "نادر کاویان فرد" باشد که در سایت روژهه لات تایمز با عنوان"مهتدی و هجری در گردابی خودساخته، ده نکته پیرامون توافق نامه"منتشر گردید.ایشان در این مطلب ده نکته واقع بینانه تر از سایرین را بیان کرده اند که عیناً آنها را برایتان بازگو می نمائیم:

1) امضای دو نفر از دو سازمان کردستانی، نمایندگی دو سازمان مطبوعه و فعالین و هواداران آنها را پشت خود دارد نه نمایندگی کلیت جریانات سیاسی کردستانی و هواداران و نیروهای آنها در داخل و خارج کشور.
2) هر کدام از این دو امضا کننده محترم، نماینده تمام عیار " حزب دمکرات " و " کومله " که هیچ، نماینده تمام دیدگاه های احزاب خود هم نیستند.
3) این دو امضا کننده توافق نامه نه تنها قادر به متحد ساختن جریانات موسوم به حزب دمکرات و کومله نیستند،بلکه عوامل اساسی در سد کردن راه هر توافق مشترکی در خود این احزاب بوده و هستند.
4) توافق نامه امضا شده نه تنها موقعیت کردها را در میان اپوزیسیون ایرانی بهتر نکرد، بلکه راه حمله و گستراندن فضای بی اعتمادی را باعث شد.
5) این دو جریان که با هدف تحمیل خود به اپوزیسیون ایرانی به عنوان نمایندگان خلق کرد وارد این داستان شدند، نه تنها خود بلکه روشنفکر کرد را ناچار به وارد شدن به دیالوگی گاهاً بیهوده با شماری شونیسم فارس کردند که هنوز هم ادامه دارد.
6) آقایان هجری و مهتدی که خود را چند ماه پیش و مخفیانه به بارگاه پسر سابق شاه ایران جهت معامله و مصالحه پنهانی رسانده بودند، این بار هم جنبش کردستان را روی آتش کج اندیشی سیاسی نهادند.
7) توافق کنندگان که سرود " ای ایران " را هم برای اثبات وفاداری به " میهن " ، دست به سینه و در حضور شونیسم ایرانی زمزمه کردند، در جنگ ساخته و پرداخته خود با همین آقایان،روشنفکران کرد و احزاب سیاسی را در سکوتی بی مسما، تنها رها کردند.
8) این دو نفر، روشنفکران کرد را ناچار به اعلام موضعی کردند که از یک طرف بیهوده اما از دیگر سو لازم بود. حمله کنندگان به توافق نامه، هدفشان این دو حزب نبود و کلیت مبارزه سیاسی و تاریخ آن در کردستان را آماج حملات خود قرار داده بوند.
9) توافق نامه امضا کرده اند، احزاب کردستانی را به تمسخر گرفته اند، کردها را به جنگی بی معنا با شماری شونیسم فرستاده اند، حال هم مصاحبه میکنند و از اهمیت وفاداری به تمامیت ارضی ایران با عبارت خود ساخته ( وحدت ملی ) سخن میگویند.
10) در روند تحولات بعدی سیاست در ایران، سیاست این دو جریان که با هدف حذف دیگران و مطرح ساختن خود طراحی شده بود به ضد حمله علیه خودشان بدل شد. مدتها بود که تلاش داشتند خود را به سان یگانه نمایندگان کرد به این شونیست ها قالب کنند اما به هدفشان نرسیدند.

چندوقت پیش بود که پشت صحنه یکی از برنامه های تلویزیون تیشک پخش گردید و بیسوادی و بی شرمی بیش از حد گردانندگان این تلویزیون برهمگان آشکار شد.حال سوتی جدید سایت رسمی حدکا را نگاه کنید که چگونه باسوادیشان را به رخ همه میکشانند!!!

 دیارونادیار:همانطور که در خبرها شنیدید چندی پیش هیئتی از حدک و حدکا با یکدیگر مذاکره نمودند. در این خصوص هیئت حدکا به سرپرستی محمد نظیف قادری و همراهی افرادی نظیر اسعد احمدی و شاهو فرازمند و هیئت حدک به سرپرستی مصطفی مولودی و با همراهی آسو حسن زاده و کریم سقزی در این نشست حضور داشتند. هر چند بر کسی پوشیده نیست این تحرکات حدکا در آستانه کنگره 15 طبیعی بوده و فقط برای مانور تبلیغاتی است. اما مکاتبه ای از جانب یکی از اعضای کمیته مرکزی حدکا به سایت واصل شده که حاکی ازتوصیه های مهم مصطفی هجری (دبیرکل حدکا) به اعضای این هیئت پیش از نشست با منشعبین است.

با انتشار تفاهم نامه دو گروه سیاسی کومله زحمت کشان و حزب دموکرات کردستان ایران،واکنش های تند و منفی در خصوص بیانیه مزبور از سوی جامعه کردی و احزاب و گروه های ایرانی نشان داده شد.

درگیری های این دو حزب کشته های زیادی در کردستان بجا گذاشته است. بیش از نیمی از قربانیان این دو گروه سیاسی متشکل از مردم کرد منطقه بودند، بنابراین طبیعی بود که چنین اتحادی از سوی مردم ایران و کردستان با عدم استقبال روبرو گردد.

از سوی دیگر با اوج گرفتن واکنش های منفی، برخی از رسانه هایی که علنا از گروه های مسلح و تروریست حمایت به عمل می آورند با انتشار بیانیه ای تحت عنوان “بیانیه دهها تن از نویسندگان و فعالان کرد” با امضاهای جعلی و نام های ساختگی تلاش کردند تا چتر حمایت توده ای بر این توافق نامه بگسترانند.

در بین امضاهای جعلی این بیانیه نام نماینده دور ششم مجلش ، عبدالله سهرابی نیز به چشم می خورد. عبدالله سهرابی در گفتگو با سایت خبری-تحلیلی کردها تایید و امضای این بیانیه از سوی خود را رد نمود و اظهار داشت که نام وی بدون اطلاع و هماهنگی در این بیانیه درج شده است. وی به سایت کردها گفت که نسبت به مضمون و محتوای این بیانیه اعتراض داشته و در صفحات فیس بوک و گوگول پلاس نیز این تکذیبه را درج نموده است.

عبدالله سهرابی همچنین با انتقاد از اپوزیسیون اظهار داشت که نابه سامانی ها و کاستی های موجود در مناطق غرب کشور باید مورد توجه جدی قرار بگیرد تا محرومیت ها و تبعیض های موجود رفع گردد.

این بیانیه جعلی که نخستین بار از سوی سایت nns.roj منتشر گردید مدعی بود حاوی دیدگاه حدود صد نفر از نویسندگان و روشنفکران کرد می باشد. ولی با بررسی و دقت بیشتر در امضاهای درج شده در آن، به نکات مهمی می توان پی برد. نخست این که شمار زیادی از نام های درج شده در این بیانیه نام های مستعار و ساختگی بودند، دوم نام برخی از چهره های شناخته شده بدون هماهنگی و اطلاع آنها درج شده بود، سوم محل اقامت امضاء کنندگان مجهول الهویه خارج از ایران ذکر شده بود.

امید است، رسانه ها و فعالان سیاسی که خود سعی می کنند خود را نماینده مردم کرد وانمود نمایند، بعد از این به شعور و فهم کردها احترام بیشتری گذاشته و با فعالیت های و اقدامات نمایشی و تحریک آمیز زمینه را برای تشنج و تنش مهیا نسازند.

ماوه یه ک له مه و پێش یه کێک له دۆستان له رێگای ئیمایل بابه تێکی جوانی بو ناردبووین که هه ر ئه و کات ئیزنی بڵاو کردنه وه مان له خوی وه رگرت وئیستا بڵاوی ده که ینه وه(هه لبه ت ناوی ئه م به رێزه له لامان به نه هینی ماوه ته وه) به ڵام ئه مرۆ دیسان که سێک به ناوی"کومه ڵه ی دێموکرات" که ئه و لۆگۆیه شی بۆناردووین به هه مان  شێوه ناردویه تی و زۆریش به ته ئکیده وه کوتویه تی بڵاوی که ینه وه: 

ماوه‌ێکه‌ خه‌رێکی خۆیندنه‌وه‌ی شاهکاری دۆن کێشۆت فه‌س فه‌س پاڵه‌وانی مانش، ئازا و قاره‌مان حه‌ق به‌ ده‌ست هاۆری و هاوودردی بێوژن و ڵی قه‌ماوانی وڵاتی خۆی که‌ بۆ بی نه‌رخ ترین پێشهات هه‌ڵ وێستی ده‌گه‌رت زور که‌سی نه‌ناسراۆ و وون بۆ بێ ناوو نێشان وه‌ک پاڵه‌وانی سه‌ر گه‌ردان ده‌ناساند ، که‌ ڵایان به‌ریز ئه‌حمدی قازی به‌ کوردیکی پاراو و ره‌وان وه‌رگێراوه.
هه‌ر بۆیه‌ به‌ پێویستم زانی ئه‌م سه‌ر گوزشته‌ ڵه‌ سه‌ر ئیزنی دؤن کیشۆت و بێ ده‌ستکاری بڵاو به‌که‌مه‌وه،هه‌رچه‌ند ده‌زانم ده‌که‌وومه‌ به‌ر په‌ڵاماری سانکوی مێته‌ری پاڵه‌وانی رۆخسار خه‌مگین وکه‌ره‌که‌ی وئاموزای رێ نیشانده‌ری، که‌ به‌ چه‌ حه‌قیک سه‌ر گوزشتی ئه‌وان بۆ جاریکی دیکه‌ ده‌نوسمه‌وه‌ ‌،به‌ڵام به‌ڵامه‌وه‌ گه‌رێنگ نییه،چونکه‌ باش ده‌زانم هه‌ر وه‌ک من ماۆه‌یکه‌ تۆزی خه‌فت سه‌ر شانی گه‌رتووم،به‌زه‌م له‌ سه‌ر ڵیه‌ۆان نه‌ماوه‌ ،زۆر که‌سیش دیکه‌ش هه‌ن چاره‌نۆسیان باشترنێه‌و به‌چه‌رمه‌ سه‌ری ژیان تێپه‌رده‌که‌ن،به‌ خوێندنه‌وه‌ ئه‌م به‌ سه‌رهاته‌ رۆخساریان بۆ ماۆیک گه‌ش ده‌بێته‌وه. ‌
له‌ گه‌رانه‌وه‌ ئه‌شکه‌وتی مۆنته‌زینووس که‌ له‌ لایان فه‌س فه‌س پاڵه‌وان داگیر کرا،ریبواریکی که‌ باره‌یکی له‌ سه‌ر ئیستره‌که‌ دانابووبه‌ کاروانی پاڵه‌وانه‌وه‌ پێوست به‌بوو،هه‌ڵ ۆیستی خۆی به‌م شێوه‌ بۆ دۆن کیشۆت هاۆریانی ده‌ربه‌ری.

به ادامه مطلب بروید